Το Μικρό Σκαθάρι της Κυψέλης
(Aethina tumida) προέρχεται από τις τροπικές και υποτροπικές περιοχές της
Νοτίου Αφρικής. Παρασιτεί στις κυψέλες τρεφόμενο με γύρη, μέλι, κερί και γόνο,
τρέφεται όμως και με διάφορα φρούτα. Έχει εξαπλωθεί σε πολλές περιοχές στον
κόσμο όπως στην Αυστραλία και την Αμερική, αλλά και στη Βόρεια Αφρική
(Αίγυπτο). Στην Ελλάδα δεν έχει αναφερθεί ακόμη η παρουσία του.
Β. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ
ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ
Το μικρό σκαθάρι έχει χρώμα
μαύρο ή σκούρο καφέ και ελαφρά πιο ανοιχτόχρωμο περίγραμμα. Το μήκος του
κυμαίνεται από 5 έως 7 χιλιοστά. Το ενήλικο σκαθάρι ζει κυρίως στις κυψέλες
όπου τρέφεται από τα αυγά των μελισσών, τη γύρη και από διάφορα απορρίμματα της
κυψέλης. Το θηλυκό σκαθάρι γεννά τα αυγά του σε ομάδες μέσα στην κυψέλες,
συνήθως σε μέρη που δεν μπορούν να τα φτάσουν οι μέλισσες όπως ρωγμές και
μικρές τρύπες αλλά και μέσα στα κελιά των κηρηθρών. Τα αυγά του είναι άσπρου
χρώματος και έχουν σχήμα παρόμοιο με τα αυγά των μελισσών, αλλά μικρότερα σε
μήκος (1,2 χιλιοστά) και εκκολάπτονται σε 2 με 4 ημέρες.
Η προνύμφη του σκαθαριού
μεγαλώνει μέσα στην κυψέλη και ωριμάζει σε 10 με 18 ημέρες. Όταν ωριμάσει έχει
μέγεθος 10 με 13 χιλιοστά. Μοιάζει με την προνύμφη του κηρόσκορου, αλλά είναι
όμως πιο μικρή σε μέγεθος. Προκειμένου να ωριμάσει τρέφεται κυρίως με γύρη και
γόνο μελισσών. Ωστόσο τρέφεται και με μέλι το οποίο για να το φτάσει είτε κάνει
στοές στην κηρήθρα είτε τρώει το λέπι κεριού που καλύπτει το κελί του μελιού.
Ενεργείται δε μέσα στο μέλι με αποτέλεσμα αυτό να αποκτά οσμή απωθητική (σάπιου
πορτοκαλιού). Η ώριμη προνύμφη του σκαθαριού, έλκεται από το φως και σέρνεται
έξω από την κυψέλη για να νυμφωθεί μέσα στο έδαφος σε βάθος αρκετών εκατοστών
σε 20- 30 ημέρες περίπου. Ο Ruzicka (2003) αναφέρει ότι το σκαθάρι χρειάζεται
ζεστά, αμμώδη, βαθιά και σχετικά υγρά εδάφη ώστε η προνύμφη να ολοκληρώσει με
επιτυχία τον κύκλο της μέχρι να αναδυθεί το σκαθάρι από το έδαφος. Το μικρό
σκαθάρι αναπαράγεται από την άνοιξη έως το φθινόπωρο. Ο χρόνος ζωής του
σκαθαριού είναι περί τους 6 μήνες, ωστόσο μπορεί να ζήσει και έως 1 έτος αν
είναι ευνοϊκές οι συνθήκες. Η πτητική δραστηριότητά του σημειώνεται τις
απογευματινές ώρες πριν νυχτώσει ή τις νυχτερινές ώρες. Ωοτοκεί μέσα στα κελιά.
Βρέθηκαν πάνω από 120 αυγά σε ένα κελί γόνου, όπου οι προνύμφες θα καταστρέψουν
το μελίσσι με την κατανάλωση μελιού, γύρης και γόνου.
Γ. ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ
Έχουν προταθεί διάφοροι
τρόποι μερικοί από αυτούς είναι:
1. Χρήση εισόδων κυψέλης σε
σχήμα αυλού και βάσεων οι οποίες είναι διάτρητες (κόσκινα).
2. Ψεκασμός του εδάφους
προληπτικά για να εμποδίσουν τις προνύμφες του εντόμου να νυμφωθούν.
3. Παγίδες οι οποίες δε
στηρίζονται σε κάποιο εντομοκτόνο, αλλά στην ύπαρξη σχισμών ή οπών σε ένα
οριζόντιο επίπεδο οι οποίες οδηγούν σε ένα δοχείο φυτικού ελαίου.
4. Χρήση Gordstar 40% EC με
δραστική ουσία Permethrin για διαβροχή του εδάφους με ιδιαίτερη προσοχή όμως
γιατί το σκεύασμα αυτό είναι ιδιαίτερα τοξικό για τις μέλισσες.
Πηγή: http://efp.aua.gr/
Σε επόμενη ανάρτηση θα αναφερθούμε σε τρόπους καταπολέμησης, ή μάλλον καταστολής του φαινομένου. Κι αυτό γιατί από τη στιγμή της σύνταξης αυτού του άρθρου που η "σπάνια μέλισσα" αναδημοσιεύει σήμερα, μέχρι τώρα... έχουν καταγραφεί εμφανίσεις του σκαθαριού σε αρκετές χώρες της Ευρωπαϊκής ηπείρου, όπως Ιταλία και Ρωσία. Έτσι είναι καλύτερα να είμαστε προετοιμασμένοι για το ενδεχόμενο της εμφάνισής του σύντομα στις κυψέλες μας. Για μένα ευτυχώς δεν είναι ασθένεια. Δεν είναι άλλη μια μορφή ξενόφερτης ασθένειας του γόνου ή των μελισσών. Είναι κάτι που με ψυχραιμία και μεθοδικότητα θα ελέγξουμε και θα αντιμετωπίσουμε...