Ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα της κοινωνικής ζωής της μέλισσας είναι η ομοιόσταση, δηλαδή η διατήρηση της θερμοκρασίας και των άλλων περιβαλλοντικών παραγόντων του μελισσιού σε σχετικά σταθερά επίπεδα, ανεξάρτητα από τις εξωτερικές ρυθμίσεις. Οι μέλισσες είναι γενικά δραστήριες σε θερμοκρασίες από 10–38οC. Για την εκτροφή του γόνου η άριστη θερμοκρασία στη φωλιά είναι 35οC.
Οι παραμάνες καλύπτουν με το σώμα τους το γόνο και επιτυγχάνουν τη θερμοκρασία αυτή με συνεχείς συσπάσεις των μυών του θώρακα και ταυτόχρονη κατανάλωση μελιού. Όταν η θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι μεγαλύτερη από 35οC οι μέλισσες δροσίζουν την φωλιά συλλέγοντας νερό και ανεμίζοντας τα φτερά τους, έτσι ώστε να διευκολύνεται η εξάτμιση του νερού με τη δημιουργία ρεύματος αέρα.
Κατά τη σμηνουργία, η θερμοκρασία στο εσωτερικό του αφεσμού είναι 35οC ενώ στο εξωτερικό του περίβλημα είναι 15-21οC . Επειδή οι εργάτριες στο εσωτερικό του αφεσμού παράγουν θερμότητα και οι εργάτριες στο εξωτερικό του παρέχουν μόνωση εναλλάσσονται μεταξύ τους. Όταν η θερμοκρασία της ατμόσφαιρας ανεβεί τότε ο αφεσμός αραιώνει και δημιουργούνται δίοδοι δια μέσου των οποίων περνά ρεύμα αέρος δημιουργούμενο από το φτερούγισμα των μελισσών.
Όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι κάτω από τους 14οC οι μέλισσες σχηματίζουν στη φωλιά τη μελισσόσφαιρα και καθώς η θερμοκρασία κατεβαίνει η μελισσόσφαιρα συμπτύσσεται, ώστε να εξοικονομείται θερμότητα λόγω μείωσης της επιφάνειας από την οποία αυτή χάνεται. Στο εξωτερικό της μελισσόσφαιρας, οι μέλισσες σχηματίζουν στρώσεις με το κεφάλι προς τα μέσα και εναλλάσσονται με τις εσωτερικές μέλισσες. Στην περίπτωση που δεν υπάρχει γόνος στο μελίσσι, η ελάχιστη θερμοκρασία στο εσωτερικό της μελισσόσφαιρας είναι 13οC και η μέγιστη 20οC ενώ στη εξωτερική στρώση είναι 8οC. Όταν όμως υπάρχει γόνος στο εσωτερικό της σφαίρας, η θερμοκρασία πρέπει να παραμείνει στους 35οC. Μια μεμονωμένη μέλισσα χάνει την ικανότητα της να πετάξει όταν η θερμοκρασία μειωθεί κάτω από τους 10οC και στους 8οC ακινητοποιείται και μπορεί να πεθάνει. Όταν η θερμοκρασία μειωθεί στους -5οC η μελισσόσφαιρα δεν μπορεί να συμπτυχθεί άλλο και οι εργάτριες για να επιβιώσουν παράγουν επιπλέον θερμότητα καταναλώνοντας μέλι.
Πηγή άρθρου: Πρακτική Μελισσοκομία, Ανδ. Θρασυβούλου
Φωτό:
1. https://blog.beeing.gr
2. http://periskepsis.blogspot.gr
3. https://oreinomeli.wordpress.com