ΓΥΡΗ: Συλλογή, Επεξεργασία, Αποθήκευση, Εχθροί

Μπορεί το θέμα να μην είναι τόσο επίκαιρο, από την άποψη πως δεν συλλέγουμε γύρη τέτοια εποχή (συνήθως), αλλά καλό είναι να ξέρουμε, να προγραμματίζουμε και να είμαστε ενημερωμένοι για τις κινήσεις μας στις εποχές που έρχονται. Θα μιλήσουμε για τη συλλογή και την επεξεργασία της γύρης. Η συλλογή της γύρης πρέπει να γίνεται μόνο από καλά, δυνατά μελίσσια και μόνο σε περιόδους όπου υπάρχει σε αφθονία.

Οι μέλισσες συνήθως μαζεύουν εντατικά γύρη την άνοιξη, όταν το μελίσσι αναπτύσσεται, αλλά ανάλογα με την περιοχή μπορεί να υπάρχει σε αφθονία και σε άλλες περιόδους.Οι επιστήμονες και οι μελισσοκόμοι έρχονται συχνά σε αντιπαράθεση για το αν η συλλογή της γύρης επηρεάζει την ανάπτυξη του μελισσιού, η δική μου όμως γνώμη είναι ότι το μελίσσι θα αναπληρώσει την απώλεια αυξάνοντας την συλλογή της γύρης. Επιπλέον, η μεγάλη ικανότητα μερικών μελισσών για συλλογή γύρης, ορισμένες εποχές, μπορεί να μπλοκάρει το μελίσσι.

Στη βιολογική μελισσοκομία θα πρέπει να έχουμε στον νου μας βέβαια πάντα την αποφυγή του stress στο μελίσσι και όταν τρυγούμε γύρη, αφήνεται αρκετή στο μελίσσι παρά να έρθουμε ποτέ στο σημείο να του δώσουμε κάποια στιγμή υποκατάστατα.

Γυρεοπαγίδες

Οι Γυρεοπαγίδες με τις οποίες γίνεται η  συλλογή της γύρης τοποθετούνται κυρίως στην είσοδο της κυψέλης. Είναι μία σήτα μέσα από την όπια εξαναγκάζεται η γυρεοσυλλέκτρια-μέλισσα να περάσει μέσα από αυτές τις τρύπες που ίσα-ίσα την χωρά, έτσι σπρώχνονται οι μικροί βόλοι γύρης που υπάρχουν κολλημένοι στα πόδια των μελισσών και πέφτουν. Κάτω από αυτή την τρυπητή λαμαρίνα υπάρχει ένα συρτάρι που μαζεύει όλους τους σβώλους γύρης που πέφτουν.

Μία γυρεοπαγίδα θα πρέπει να πιάνει ανάμεσα στο 60 & 80% της γύρης που έρχεται στην κυψέλη. Μερικοί μελισσοκόμοι πιστεύουν ότι οι γυρεοπαγίδες που πιάνουν το 60% μπορούν να μείνουν πάνω στην κυψέλη καθόλη την ενεργή περίοδο του μελισσιού, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι αυτό δημιουργεί μεγάλο stress στο μελίσσι και έτσι θα πρέπει να απομακρύνονται μετά από συνεχή χρυσή δύο εβδομάδων και να τοποθετούνται ξανά τουλάχιστον μετά από μία εβδομάδα χωρίς την χρήση της.Οι γυρεοπαγίδες πρέπει να είναι εύκολες στην τοποθέτηση τους, να απομακρύνουν "σκουπιδάκια" (όπως τμήματα μέλισσας, κηρόσκορο, κ.τ.λ.) και να προστατεύουν την γύρη από την απευθείας έκθεση στον ήλιο και την υγρασία. Οι γυρεοπαγίδες διακρίνονται σε δύο τύπους, αυτές που τοποθετούνται στην είσοδο και αυτές που τοποθετούνται στην βάση. Αυτές που τοποθετούνται στην είσοδο είναι οι πρώτες που χρησιμοποιήθηκαν και είναι οι πιο διαδεδομένες.

Ενώ οι γυρεοπαγίδες εισόδου είναι εύκολες στην τοποθέτηση-αφαίρεση τους, οι γυρεοπαγίδες βάσης είναι ίσως πιο αποτελεσματικές. Οι γυρεοπαγίδες βάσης τοποθετούνται συνήθως ανάμεσα από την βάση και το πάτωμα. Είναι καλύτερες στο να μην τρέχουμε κάθε μέρα στα μελίσσια μας, να προστατεύετε η γύρη από την υγρασία και τα ζωύφια.

Η επεξεργασία της γύρης 

Αμέσως μετά την συλλογή από τα συρτάρια των γυρεοπαγίδων, η γύρη καθαρίζεται από τα μικρά κομματάκια κεριού, φτερά, πιθανόν κάποια πόδια μελισσών κλπ με την μέθοδο της φακής, την απλώνουμε σε τραπέζι και παίρνοντας μικρές ποσότητες μπροστά μας, ελέγχουμε και με μια λαβίδα βγάζουμε τα ανεπιθύμητα τμήματα. Συνεχίζουμε πάλι με άλλη μια μικρή ποσότητα και ούτω καθ’ εξής μέχρι να την περάσουμε προσεκτικά όλη και να την καθαρίσουμε σχολαστικά.Η υγρασία στην φρέσκια γύρη μπορεί να φτάσει από 7-25% και είναι ευάλωτη σε κάθε τύπο ζυμομύκητα, αλλοίωση και μούχλα. Σίγουρα αν δεν την στεγνώσουμε η γύρη θα αχρηστευτεί. Η επιθυμητή υγρασία στην γύρη είναι από 2,5-6%.

Μπορεί να γίνει απομάκρυνση της υγρασίας με διαφορές συσκευές που τις βρίσκουμε στα μαγαζιά μελισσοκομικών ειδών, οι οποίες είναι εύκολες στην χρήση τους αλλά θα πρέπει να προσέξουμε να ελέγχουμε συχνά την υγρασία ώστε να αποφύγουμε το κάψιμο της γύρης. Κάθε ημέρα μετά την συλλογή και τον καθαρισμό της, απλώνουμε την γύρη πάνω σε κομμάτια  απορροφητικού χαρτιού. Η θερμοκρασία του χώρου επεξεργασίας της να είναι μέχρι 25 βαθμούς. Αφού την απλώσουμε πάνω στα απορροφητικά χαρτιά με μια ξύλινη ή πλαστική κουτάλα την αναδεύουμε κάθε 3 με 4 ώρες ώστε να στεγνώνει ομοιόμορφα σε χώρο καλά αεριζόμενο, σε 3-4 ημέρες η υγρασία της γύρης πέφτει στα επιθυμητά επίπεδα. Μετά από κάθε ανάδευση να την σκεπάζουμε με χαρτί αν ο χώρος είναι πολυσύχναστος και υπάρχει σκόνη.

Η απομάκρυνση της υγρασίας μπορεί να επιτευχτεί και με την παρακάτω διαδικασία για όσους δεν μαζεύουν μεγάλες ποσότητες γύρης:Απαγορεύεται να απλώσουμε για στέγνωμα την γύρη στον ήλιο (σαν τον τραχανά) διότι η ακτίνες του καταστρέφουν μαζί με τα ενεργά μικρόβια και πολλές βιταμίνες και άλλα ωφέλημα συστατικά της. Μετά την αποξήρανση της καλό είναι να την καθαρίσουμε πάλι γιατί πιθανόν να μας ξέφυγε και κάτι.Η υγρασία της γύρης μπορεί εύκολα να μετρηθεί με ειδικό μηχάνημα μέτρησης υγρασίας. Σε όσους δεν έχουν πρόσβαση σε τέτοιο μηχάνημα, δίνονται στους Αυστραλούς συναδέλφους οι παρακάτω οδηγίες:Προσπαθήστε να σπάσετε έναν κόκκο γύρης ανάμεσα από στα νύχια των δαχτύλων σας. Εάν δεν αλλοιώνεται και είναι δύσκολο να σπάσει, η υγρασία είναι ανάμεσα στο 2,5 και 5%.

Η αποθήκευση της γύρης

Η βιολογική γύρη θα πρέπει να δίνεται στους πελάτες όταν είναι φρέσκια, γιατί τότε παρέχει μεγάλη βιολογική δράση. Μπορούμε να αποθηκεύσουμε την γύρη σε καταψύκτες κατά την διάρκεια συλλογής της και επεξεργασίας της αλλά και μετά την συσκευασία της.

Η σωστή αποθήκευση διατηρεί τη γύρη φρέσκια για ανθρώπινη κατανάλωση διότι τα συστατικά της παραμένουν φυσικά και αναλλοίωτα. Επίσης να γνωρίζουμε ότι και με καλή συσκευασία και σωστή αποθήκευση η γύρη χάνει μετά τον πρώτο χρόνο αποθήκευσης της το μισό των θεραπευτικών της ιδιοτήτων και μετά από διάστημα 2 ετών δεν έχει καμία ουσία ωφέλιμη για τον ανθρώπινο οργανισμό ούτε και για τα μελίσσια.

Αν γίνει αποξήρανση την συσκευάζουμε,  σε σκουρόχρωμα βάζα (το φως καταστρέφει τα συστατικά της), πλαστικά δοχεία μεγάλα ή μικρά ανάλογα την ποσότητα που έχουμε και διατηρούμε την γύρη σε θερμοκρασία από 0 έως +4 βαθμούς Κελσίου.

Οι εχθροί της γύρης

Οι κατ’ εξοχήν κύριοι φυσικοί εχθροί της γύρης είναι αυτοί που τρέφονται από την γύρη. Ο κηρόσκορος τρέφεται με υπολείμματα γύρης, μελιού κλπ, Τα διάφορα κολεόπτερα που μπαίνουν στις κυψέλες, όπως και κάποια ακάρεα. Οι ζυμομύκητες, οι μούχλες, και πολλά βακτήρια προκαλούν μεταβολές και αλλοιώσεις στην γύρη κατά το πρώτο στάδιο συλλογής της αν παραβλέψουμε την ταχεία και σωστή αποξήρανσή της. 

Πηγή: http://attikimelisokomia.gr/